Zabbix Yapılandırma

Zabbix'in genel yapılandırmasıyla ilgili bu gönderide bilgiler vereceğim. Daha önce yazdığım Zabbix kurulumunu bu linkten inceleyebilirsiniz.

Zabbix'in ne olduğuna tekrar değinelim. Zabbix ağda bulunan cihazların izlenmesi, ölçülmesi, raporlanması, alarm oluşturma ve gerekli durumlarda müdahale etmeye yarayan merkezi bir izleme yazılımıdır. Açık kaynaklıdır ve kullanılması herhangi bir sınırlama olmadan ücretsizdir. Sunucular, istemci bilgisayarlar, switchler, storageler hatta SNMP özelliği var ise klimalar, upsler, modemler ve diğer cihazlar Zabbix sayesinde izlenebiliyor. Örneğin switchin SNMP desteği var ise portlarından geçen verilerin ne kadar bant genişliği harcadığını, CRC hatalarını grafik olarak Zabbix üzerinden görebiliyoruz. SNMP veya IPMI ile bir sunucunun ortam sıcaklığını görebiliyoruz. Agentları sayesinde Windows/Linux gibi bilgisayarların loglarını, eventlarını, servislerini, harddisklerini, ramlarını, yoğunluğunu görebiliyoruz. Desteklenen uygulamalardan veri alabiliyoruz. Hatta ortam sıcaklığı belli bir limite dayandığında sunucuyu kapat, bir servis durduğunda servisi yeniden başlat, bir event oluştuğunda o sunucuyu yeniden başlat, E-Mail, SMS gönder gibi her işlemi de Zabbix sayesinde gerçekleştirebiliyoruz.

Tüm bunların yanında harita oluşturma, ekranlar oluşturma, betik çalıştırma gibi özelliklerde bünyesinde bulunmaktadır. Açık kaynak olmasının verdiği avantaj ile tamamen özelleştirilebilir bir sistemdir.

Bu gönderiyi Zabbix'e başlamak isteyenler için hazırladım. %100 her özelliğini bir kerede yazmam mümkün değil ancak yinede uzun bir konu olacak. Daha fazla ayrıntısını yeni gönderilerde paylaşacağım. Geri kalanı zaten kendi geliştirmenize bağlı. Aslında kendinizde kurcalayarak öğrenebilirsiniz ancak amacım hem bir kaynak bulunsun hem de daha hızlı bir başlangıç yapmanızı sağlamak. Bu gönderiyi hazırlarken resmi bir dille bu budur, şu şudur diye değil, konuyu yazarken aynı zamanda örnekler yaparak anlatacağım. Bu yüzden özellikle "Nasıl Yapılır?" bölümü baştan sona kadar bağlantılı olacak.

Resmi kılavuzu için aşağıdaki linke tıklayın:

https://www.zabbix.com/documentation/2.4/manual

İÇİNDEKİLER

Her şey tek sayfada olduğu için browserınızın arama aracını kullanarak istediğiniz başlığa gidebilirsiniz veya crtl+f yapmak işe yarayabilir (a name lerle uğraşmak istemedim). Zabbix'e yeni başlıyorsanız baştan sonra kadar okumanızı öneririm.

--1. GENEL BAKIŞ

----1.1 MONITORING

------1.1.1 DASHBOARD

------1.1.2 OVERVIEW

------1.1.3 WEB

------1.1.4 LATEST DATA

------1.1.5 TRIGGERS

------1.1.6 EVENTS

------1.1.7 GRAPHS

------1.1.8 SCREENS

------1.1.9 MAPS

------1.1.10 DISCOVERY

------1.1.11 IT SERVICES

----1.2 INVENTORY

--2. NASIL YAPILIR (HOW TO)?

----2.1 CONFIGURATION

------2.1.1 HOST GROUPS OLUŞTURMAK

------2.1.2 HOST EKLEMEK

--------2.1.2.a Windows'a Zabbix Agent Kurulumu

--------2.1.2.b Linux'e Zabbix Agent Kurulumu

--------2.1.2.c Windows/Linux Makineyi Zabbixe Host olarak eklemek

--------2.1.2.d SNMP Cihazı Zabbix'e Host olarak ekleme.

--------2.1.2.e Ping ile izlemek için Zabbix'e Host ekleme.

--------2.1.2.f IPMI desteği olan cihazı Zabbix'e Host olarak ekleme.

------2.1.3 ITEMS & TRIGGERS

--------2.1.3.a Windows hosta item oluşturma.

--------2.1.3.c PING ile kontrol etmek istediğimiz hosta Item Ekleme.

--------2.1.3.d IPMI desteği olan hosta Item Ekleme.

--------2.1.3.e Trigger oluşturma

------2.1.4 ACTIONS

------2.1.5 GRAPHS

------2.1.6 TEMPLATES

------2.1.7 MAINTENANCE

------2.1.8 SCREENS

------2.1.9 SLIDE SHOWS

------2.1.10 MAPS

------2.1.11 DISCOVERY

------2.1.12 IT SERVICES

--3. YÖNETİM

----3.1 GENERAL

------3.1.1 GUI

------3.1.2 HOUSEKEEPING

------3.1.3 IMAGES

------3.1.4 ICON MAPPING

------3.1.5 REGULAR EXPRESSIONS

------3.1.6 MACROS

------3.1.7 VALUE MAPPING

------3.1.8 WORKING TIME

------3.1.9 TRIGGER SEVERITIES

------3.1.10 TRIGGER DISPLAYING OPTIONS

------3.1.11 OTHER

----3.2 DİĞER YÖNETİM SAYFALARI

------3.2.1 PROXIES

------3.2.2 AUTHENTICATION

------3.2.3 USERS

------3.2.4 MEDIA TYPES

------3.2.5 SCRIPTS

------3.2.6 AUDIT

------3.2.7 QUEUE

------3.2.8 NOTIFICATIONS

------3.2.9 INSTALLATION

--4. RAPORLAR

1. GENEL BAKIŞ

İlk önce bazı ifadelerin ne olduğunu açıklayalım.

• Host: Zabbix'e eklenen her cihaza host denir. Bu Linux/Windows, Switch, UPS v.s. olabilir.
• Items: Bir host için bilgi toplayan öğedir. Her öğenin amacı bir bilgi almaktır. Örneğin; toplam ram bilgisini alan bir öğedir. Ping ile kontrol eden bir öğedir. Ortam sıcaklık bilgisini alan bir başka öğedir. Bir hostta onlarca, yüzlerce veya binlerce öğe olabilir. Her biri bir özelliğin bilgisini almaktadır. Ayrıca bazı hesaplama işlemleri ve bilgi gönderme işlemleri de item ile yapılmaktadır.
• Triggers: Tetikleme anlamına gelir. Bilgi alan bir öğe (item) aldığı veriye göre tetikleme başlatabilir. Triggers'a alarmda diyebiliriz. Low'dan Diaster'a kadar seviyesi vardır. Örneğin; her dakika ping gönderen bir item karşı cihaz (host) cevap veriyor ise 1 değerini alır. Trigger'da bir kural yazılır ve bu öğe 0 olduğu taktirde şu seviyede bir alarm ver denilir. Şartlar ve bağlılık konusunda fazlaca örneklendirilebilir. Yazının ilerleyen kısımlarında değineceğiz.
• Templates: Item, Triggers gibi özellikleri, her hosta tek tek tanımlamak yerine bir şablon'a (templates) tanımlayıp aynı hostlara uygulamak için yapılmıştır. Import/Eport yapılabilir.
• Actions: Bir tetikleme faaliyeti gerçekleştiğinde, bir triggersa bağlı olarak SMS, E-posta gönderen yada komut çalıştıran sistemdir. Kısaca bir tetikleme sonrasında alınan aksiyondur.

Zabbix paneline login olduktan sonra sizi aşağıdaki ekran karşılayacaktır bu ekranı tanıyalım. (Bu gönderide gördüğünüz resimlerin üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz.)

1.1 MONITORING

İlk inceleyeceğimiz üst başlık burası. Alttaki başlıkta hem Zabbix genel ekranından hemde dashboarddan biraz bahsetmek istiyorum.

1.1.1 DASHBOARD

1. Zabbix logosunun bulunduğu yerdir. Tıklarsanız Zabbix resmi sitesine gidersiniz.
2. Üst menü başlıkları. Daha sonra üst ve alt menüleri inceleyeceğiz.
3. Alt menü başlıkları. Üst menüleri değiştirdiğinizde onunla ilgili alt menülerde değişecektir.
4. Zabbix sunucusunun adı. Kurulumda belirleniyor.
5. Yardım sayfasına gitme, yazdırma, çıkış yapma ve profil ayarlarına buradan ulaşılır.
6. Arama girişi. Bir host/template aramak istediğinizde bunu kullanabilirsiniz.
7. O anda bulunduğunuz sayfanın adı yazar. Anahtar işareti dashboardı düzenlemeye, büyük işareti ise üstündeki her şeyi kaldırır.
8. Eskiden en yeniye doğru son 5 ziyaret ettiğiniz sayfaları gösterir.
9. Bu sayfadan hemen ulaşmak istediğiniz grafikler var ise burada gösterilir.
10. Bu sayfadan hemen ulaşmak istediğiniz ekranlar var ise burada gösterilir.
11. Bu sayfadan hemen ulaşmak istediğiniz haritalar var ise burada gösterilir.
12. Zabbix sunucusunun durumu burada görüntülenir.
13. Problemi olan ve olmayan host gurupları burada sayı olarak görüntülenir.
14. Son 20 sorun (trigger) burada görüntülenir.
15. Alarm var ise seviyelerine göre host gurupları, burada sayı olarak görüntülenir.
16. Web monitoring burada görüntülenir.
17. Copyright bilgisi ve bağlı kullanıcı bilgisi burada görüntülenir.

Henüz bu sayfada olamayan Discovery başlığı daha var ancak hiç oluşturmadığımız için görüntülenmiyor. İlerleyen bölümlerde onuda yapacağız. Dahsboard sayfası içindeki tüm kutuları istediğiniz gibi sürükleyip konumlandırabilirsiniz, ben öyle yaptım sizde farklı görünebilir. Yazının ilerleyen bölümlerinde bazı işlemler yaptıkça tekrar buraya dönüp buradaki değişiklikleri göreceğiz, şimdilik bir kaç bilgi vermek istiyorum. 

12 olarak numaralandırdığım Status of Zabbix kutusunda ;

• İlk parametre Zabbix sunucu hizmetinin çalıştığını göstermektedir. 
• 2. parametre toplam host sayısını vermekte (template ile birlikte) 39 adet olduğunu 1 aktif (Zabbix sunucunun kendisinde bulunan agent) 0 pasif ve 38 adet template (şablon) olduğunu görüyoruz. 
• 3. parametrede toplam 62 item (öğe) 59si aktif 0 pasif ve 3 tanesi ise desteklenmiyor. 
• 4. parametrede toplam 41 trigger (alarm) 0 pasif ve bu trigerların 0 tanesi alarm durumunda 41'i ise problemsiz. 
• 5. parametrede Zabbix'e erişebilecek toplam kullanıcı sayısı 2 (admin, guest) Bunların bir tanesinin online (yani biz) olduğunu görüyoruz. 
• Son parametre olan 6. parametrede ise sunucunun saniyede kaç tane bilgi aldığını görüyoruz bu veri tabanının çalıştırdığı sorgu miktarı ile ilgili şuanda aldığı değer saniyede 1 bile değil ama hostlarımız arttıkça bu değerde yükselecektir. 

Host Status kutusunda; içinde host bulunan host gruplarımızın alarm veren, vermeyen ve toplam sayılarını görüyoruz. Eğer bir host gurubunun içinde bulunan bir hostun triggeri alarm verdiyse burada problemli olarak sayı 1 artacak ve seviyesine göre rengi değişecektir. Problemli sayının üstüne geldiğinizde de detayı göreceksiniz.

System Status kısmında ise üstte anlattığım kutuyla aynı işi yapmakla beraber, alarmların seviyesine göre de sınıflandırıyor.

Favori olan kutulara kısayol eklemek isterseniz; bazı sayfalarda kutuların sağ köşesinde + simgesi olduğunu göreceksiniz. Bu simgeye tıklarsanız tipine göre favoriye eklersiniz.

Diğer kutuları ilerleyen yazılarımızda göreceğiz şimdi diğer alt menüye geçelim.

1.1.2 OVERVIEW

Burada filter kısmı sizde çıkmaz ise "Show Filter" başlığına tıklamanız gerekiyor. (Resimde tıkladığım için Hide Filter yazar.)

Burada belli bilgilere göre filtre ederek hostlardaki alarm durumlarına genel bakış yapabilirsiniz. 

Bu resimde kırmızı ile işaretlediğim kısmı (Type) Data olarak değiştirir iseniz hostlardaki son alınan verileri görebilirsiniz.

1.1.3 WEB

Bu kısım web senaryolarla ilgili olup başka bir gönderide bahsedeceğim.

1.1.4 LATEST DATA

Bu kısımda yine filter kısmını kullanarak ilgili hostun uygulamalarını (Application) kategorilendirerek her item için son verisini ve bir önceki verisinden ne kadar fark ettiği, verinin tarihi, grafik ve geçmişini görebilirsiniz.

1.1.5 TRIGGERS

Bu bölümde son triggersları görebilirsiniz. 

1.1.6 EVENTS

Yine bu kısımda da triggersları görüyorsunuz tek farkı bir action ve eklenen bir Acknowledge bilgisi var ise buradan detayını görebilirsiniz.

1.1.7 GRAPHS

Bu bölümde ise hostlar için oluşturduğunuz grafikleri görebilirsiniz.

1.1.8 SCREENS

Bu bölümde oluşturduğunuz ekranları görüntüleyebiliyorsunuz. Ekran nedir ve nasıl oluşturulur ilerleyen kısımlarda anlatacağım. Aynı zamanda ekranları slider şeklinde oynatabilirsiniz. Sadece izlemek için kullanılan sabit duran bir monitor var ise çok kullanışlı oluyor. Zabbix ilk yüklendiğinde sadece bir ekran var.

1.1.9 MAPS

Network haritası oluşturduğunuz zaman buradan izleme yapıyorsunuz. Yazının ilerleyen kısımlarında buna değineceğiz.

1.1.10 DISCOVERY

Ağ aralıkları verip ağda bulunan, keşfedebildiği cihazları buradan görebilirsiniz. Yazının ilerleyen kısımlarında buna değineceğiz.

1.1.11 IT SERVICES

BT performansının izlendiği yer. SLA gibi anlaşmalar var ise bunları tanımlayıp performansı buradan görebilirsiniz. Ben burayı pek kullanmadım o yüzden bilgi verip geçiyorum.

Bir sonraki üst menümüze geçebiliriz.

1.2 INVENTORY

Envanter anlamına gelen bu menün alt menülerini inceleyeceğiz ancak bunları başlıklara bölmek istemedim. Zaten iki alt menüsü vat Overview ve Hosts.

Bu ikisinde de yapılan tek şey bir host eklediğinizde var ise bunun envanter bilgilerini görebilirsiniz. Ne zaman satın alındı, donanım, software detayı v.s. gibi. Bunu item üzerinden gelecek bilgi ile otomatik doldurulmasını sağlayabileceğiniz gibi elle de girebilirsiniz. Bu menüde anlayacağınız üzere genel bakış ve host bazlı görebileceğiniz iki kısım bulunmaktadır.

2. NASIL YAPILIR (HOW TO)?

Buraya kadar aslında izlemeyle ilgili sayfalara baktık bundan sonra nasıl yapılır bölümüne geçeceğim. Çünkü bundan sonraki menüler izlemek ilgili değil host,şablon ekleme ve diğer ayarları yapmak ilgili olacak hem sayfalardan bahsetmiş hemde bu sayfalarda neler yapılabileceğine değineceğiz. Artık menü sırasına göre değil konuya göre; host ve grupları ekmekten başlayacağım ve diğerlerine değineceğim.

2.1 CONFIGURATION

Bu bölümde artık işin mutfak tarafındayız. 

2.1.1 HOST GROUPS OLUŞTURMAK

Bir host veya şablon oluşturmadan önce grubunu oluşturmak her şeyin daha derli toplu olması için iyi bir fikirdir. 

Sağ üst köşedeki Create host group butonuna tıklayıp grup oluşturma sayfasına geçiyoruz.

Ben burada Windows Servers diye bir grup oluşturuyorum ve içine Windows ile ilgili şablonları ekliyorum. Eğer ilgili hostlar olsaydı onları da ekleyecektim ancak ancak şu anda Zabbix dışında bir host yok, hostları sonradan ekleyeceğim.

Ben iki tane grup ekledim biri Switchs diğeri ise Windows Servers. Artık hostlarımı eklemeye geçebilirim.

2.1.2 HOST EKLEMEK

Hostu eklerken, hostu dinlemenin bir kaç yolu vardır.

• Agent Interfaces
• SNMP Interfaces
• JMX Interfaces
• IPMI Interfaces

İlk önce agent tarafından izlemeyi anlatacağım daha sonra ise snmp ve ipmi tarafından izleyeme geçeceğim. Agent ile bir hostu izlemek için o hosta Zabbix agent'ın kurulu olması gerekmektedir. O yüzden Windows'a agent nasıl kurulur bölümüne geçiyorum daha sonra ise hostu ekleyeceğiz. JMX Java uygulamalarını yönetmek ve izlemek için Java tarafından geliştirilmiş bir teknolojidir. Bu konuya başka bir gönderide değineceğim bu gönderide yer almayacak.

2.1.2.a Windows'a Zabbix Agent Kurulumu

Ekleyeceğimiz ilk hostun Windows olduğunu var sayıyorum. Zabbix agentı aşağıdaki linkten indirelim.

https://yadi.sk/d/Lm4SCnSfmKYJs

Ben bu satırları yazarken Windows için olan agent sürümü 2.4.4 idi. Daha yenisi çıktı ise Zabbix'in resmi sitesinden indirebilirsiniz.

Zip dosyasının içinden çıkan iki klasörü (bin,conf) ekleyeceğiniz Windows hostun örneğin; C sürüsünde zabbix klasörü oluşturarak içine kopyalayın ve C:\zabbix\ klasörü içine logs diye boş bir klasör oluşturun. Böylece C:\zabbix\ klasörü içinde toplam 3 klasör bulunacaktır (bin,conf,logs). C:\zabbix\conf\zabbix_agentd.win.conf dosyasını bir metin editörü ile açıp düzenleyin. Bazı önemli satırların değişmesi gerekecek ben bilgi amaçlı dosyadaki tüm parametreleri yazıyorum:

Satır 14:

LogFile=c:\zabbix_agentd.log

Bu kısmı aşağıdaki gibi değiştirebilirsiniz.

LogFile=c:\zabbix\logs\zabbix_agentd.log

Böylece agent ile ilgili log dosyaları C:\zabbix\logs\ klasörü içinde duracaktır.

Satır: 23:

# LogFileSize=1

 Eğer bu satırın başındaki # kare işaretini silip = eşittirden sonraki kısıma 1 yerine 0 yazarsanız agent loglama yapmaz. 0'dan 1024'e kadar değer girebilirsiniz. Sıfırdan büyük girdiğiniz her değer MB olarak algılanır ve log dosyası o MB sınırına ulaşırsa dosyayı kapatıp isim verip yeni loglar için yeni dosya oluşturur. Bu tek dosyada veri arttıkça aranan bilgi zor olacağından yararlı bir işlemdir varsayılan olarak loglama açıktır ve sınır 1 MB dir. Örneğin loglamayı 10 MB'de bir yeni dosya olarak değiştirelim.

LogFileSize=10 

Bilgi: Eğer satırın başındaki # 'yorum' işaretini silerseniz o ayar devreye girer silmezseniz varsayılanda kalır.

Satır 36:

# DebugLevel=3

Bu satır loglamanın hangi değerde yapılacağını gösterir.
0 sadece agent servisinin başlatıp, kapatıldığı ile ilgili log yazar.
1 kritik seviyelerinde ve bir üstteki seviyede bir durum oluşursa log yazar.
2 hata seviyelerinde ve üstteki iki seviyede bir durum oluşursa log yazar.
3 uyarı seviyelerinde ve üstteki üç seviyede bir durum oluşursa log yazar.
4 debug (hata ayıklama) seviyelerinde ve üstteki 4 seviyede bir durum oluşursa log yazar.

Olduğu gibi bırakabilir veya başındaki kareyi silip değiştirebilirsiniz. Varsayılan olarak 3 tür.

Satır 43:

# SourceIP=

Eğer ekleyeceğiniz hostta birden fazla network bağlantısı var ise Zabbix sunucuya yapılacak bağlantıların hangi interfaceden yapılacak ise o bağlantının IP adresini yazmanız ve böyle bir şey yapacaksanız başındaki kareyi silmeyi unutmamanız gerekiyor. Varsayılan olarak boştur.

Satır 52: 

# EnableRemoteCommands=0

Eğer bu satırı aşağıdaki gibi değiştirirseniz Zabbix üzerinden yazacağınız scriptler ve komutlar bu Windows hostta çalışacaktır. Diğer türlü hiçbir komut kabul edilmeyecektir. Varsayılan olarak kapalıdır. Bu konuya yazının ilerleyen kısımlarda değineceğiz.

EnableRemoteCommands=1

Sonraki satırımız:

Satır 61:

# LogRemoteCommands=0

Bu satırı aşağıdaki gibi değiştirirseniz ilk önce bir üste bahsettiğim 52. satırı değiştirmeniz gerekmektedir. Buda Zabbix tarafından bu host üzerinde çalıştırılan komutları log dosyasına kaydeder yani günlüğünü tutar. Varsayılan olarak kapalıdır.

LogRemoteCommands=1

Satır 74:

Server=127.0.0.1

Burada Zabbix sunucusunun IP adresini kesinlikle yazmanız gerekiyor örneğin benimki 10.10.4.183

Server=10.10.4.183

Satır 82:

# ListenPort=10050

Zabbix sunucudan hosta doğru yapılan bağlantılar için hangi portu dinleyeceğini buradan değiştirebilirsiniz varsayılan olarak 10050 dir.

Satır 90:

# ListenIP=0.0.0.0

Hostunuzda birden fazla IP var ise hangi IP adresinden gelen istekleri dinleyeceğini tek veya virgülle ayırarak birden fazla yazabilirsiniz varsayılan olarak IP gözetilmez.

Satır: 99

# StartAgents=3

Zabbix sunucudan hosta gelen istekleri karşılayacak (passive check denir.) agent proseslerinin örnek başlama sayısı. 0 ila 100 arasında olabilir. 0 yapılırsa Zabbix sunucu isteklerine cevap verilmez. Eğer bu hosta çok fazla sogulama yapılıyorsa yükseltmek cevap verme hızını arttırabilir ancak hostun kaynaklarını daha çok kullanır. Varsayılan olarak 3 tür başlangıç aşamasındaysanız değiştirmeyin.

Satır 115:

ServerActive=127.0.0.1

Hosttan Zabbix sunucusuna doğru yapılan (active check denir) bilgi göndermede bu IP adresini Zabbix sunucunuzun IP adresi ile değiştirmeniz gerekmektedir. Örneğin Windows'un oluşturduğu event ile ilgili bir bilgi toplayacaksanız bu active check ile mümkündür çünkü Zabbix sunucu sürekli hosta event oluştumu diye sorgulama (passive check) yapmaz, event oluştuğunda agent sunucuya bu bilgiyi gönderir.

Bilgi: Ağınızda çok yoğun trafik var ise performansı etkileyebilir. Active check kullanılmayacaksa bu satırı tamamen silin.

ServerActive=10.10.4.183

Satır 126:

Hostname=Windows host

Host ismini el bile verecekseniz burayı düzeltmeniz gerekmektedir. Ekleyeceğiniz hostların hepsi benzersiz isime sahip olmalıdır aksi taktirde sorun yaşarsınız. Eğer hostun kendi bilgisayar ismini kullanmak istiyorsanız bu satırı silin.

Satır 134:

# HostnameItem=system.hostname

Eğer host ismini otomatik almasını istiyorsanız başındaki kareyi silmeniz yeterli böylece host adı bilgisayar adı ile aynı olacaktır. Bu özelliği kullanacaksanız satır 126 yı boş bırakmanız gerekmektedir.

Satır 145 / 156:

# HostMetadata=
.
.
.
# HostMetadataItem=

Bu iki parametre otomatik kayıt işleminde kullanılan parametrelerdir. Sadece birini kullanabilirsiniz. Üstteki parametre bir veri tanımladığınızda ve zabbix agent discovery yaptığınızda buradaki bilgiye bakacaktır. Alttaki parametre ise öğe kullanır system.uname gibi. Bende pek karışıtırmadım bunları ama agent portunda bir discovery yapacaksanız işe yarıyor. Birde otomatik kayıt işlemi için kullanılıyor.

Satır 164:

# RefreshActiveChecks=120

Active checkler için yenileme süresi. Varsayılan olarak 120 saniyedir. En az 60 en fazla 3600 saniye yapabilirsiniz. 120 saniyede bir bilgi gönderir

Satır 172:

# BufferSend=5

Önbellekte tutulacak verinin saniye cinsinden süresi, daha sonra gönderilir.

Satır 181:

# BufferSize=100

Önbellekte tutulacak verilerin sayısı. Bu ve yukarıdaki parametre agentin kullandığı bellek ile ilgili çok kritik performans sorunu yok ise bu şekilde bırakabilirsiniz.

Satır 192:

# MaxLinesPerSecond=100

Log, event gibi active check işlemlerinde bir saniyede maximum tutulacak satır sayısı.

Satır 207:

# Default:

Aslında burada yapacağımız değişiklik bu satır üzerinde değil altına ekleme ile oluyor. Bu satırda itemlerin key isimlerine kısa takma isimler verebiliyor. Böylece uzun ve karmaşık keyler için kısa ve basit isimler verilebiliyor örneğin; (keylerin ne olduğunı yazının ilerleyen kısımlarında bulabilirsiniz.)

pg_usage:perf_counter[\Paging File(_Total)\% Usage]

Şeklinde kullanırsanız Zabbix üzerinde hostu eklediğinizde item key (anahtar) yerine ps_usage yazdığınızda aslında karşılığındaki parametreyi çalıştırmış olursunuz.

Satır 215:

# Timeout=3

Bilgi toplamak için yapılan işlemin zaman aşımı.

Satır 228:

# Default:

Satır 207'deki gibi burada da yapacaklarımızı altına yazıyoruz. Windows performans sayaçlarını izlemek ve ortalama bir verisini almak için kullanılır örneğin;

PerfCounter = interrupts,"\Processor(0)\Interrupts/sec",60

PerfCounter tanımlamasının karşısına; parametre ismi, "Sayaç Yolu", ortalaması alınacağı saniye. Hosta ekleyeceğiniz bir öğeden bu sayaçla ilgili bilgi alabileceksiniz. Windowsta tüm sayaçların listesini almak için cmd'de şu komutu çalıştırın: typeperf -qx

Satır 235:

# Include=

Ek ayar dosyası eklemek için kullanılır örn;

Include=c:\zabbix\conf\zabbix_agentd.userparams.conf
Include=c:\zabbix\zabbix_agentd.conf.d\
Include=c:\zabbix\zabbix_agentd.conf.d\*.conf

Satır 251:

# UnsafeUserParameters=0

Aktif edildiğinizde parametrelerde özel karakterleri kullanmaz.

Satır 259:

# UserParameter=

Özel parametre verileceği zaman kullanılır. Farklı bir uygulamadan veya daha derin bilgi alınmak istediğinde veya bir betik çalıştırılmak istediğinde burası kullanılır. Kullanım örneği şu şekildedir.

UserParameter=<anahtar>,<konsol komutu> 

Windowstaki config dosyası bu şekilde. Zabbix sunucu tarafında da sunucu için buna benzer bir conf dosyası vardır. Kurarken veritabanı bilgilerini oraya gireriz. Bu conf dosyasının detaylarından başka bir gönderide bahsedeceğim. Ayarlarımızı yaptıktan sonra aşağıdaki komutlarla servisi kurup başlatıyoruz. CMD konsolunu yönetici hakları ile açmanız gerekmektedir.

C:\zabbix\bin\win64\zabbix_agentd.exe --config C:\zabbix\conf\zabbix_agentd.win.conf --install
C:\zabbix\bin\win64\zabbix_agentd.exe --config C:\zabbix\conf\zabbix_agentd.win.conf --start

Log dosyasından sorunsuz çalıştığını görebiliyoruz

Ancak burada "3792:20151220:205503.384 no active checks on server [10.10.4.183:10051]: host [WIN-ED3GB7OLSUS] not found" gibi bir uyarı iğle karşılaşıyoruz bu Zabbix sunucusunda active check işlemleri için falanca host adında bir hostun bulunamadığını söylüyor Zabbix sunucusuna bu isimde bu hostu eklediğimizde bu uyarıyı artık vermeyecektir. Tabi bu arada güvenlik duvarınızın 10050 TCP portunu açmayı unutmayın. Eğer servisi kaldırmak isterseniz yukarıdaki cmd kodunda --install yerine --uninstall yazmanız yeterli olacaktır.

Not: Zabbix Windows Agentların group policy ile clientlere dağıtımıyla ilgili bir gönderi hazırlamıştım. Aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

http://www.akindemircan.com/2015/11/windows-zabbix-agent-group-policy-ile.html

2.1.2.b Linux'e Zabbix Agent Kurulumu
Hızlıca yapılacakları yazıyorum ben burada CentOS 6'yı baz aldım:

rpm --import http://repo.zabbix.com/RPM-GPG-KEY-ZABBIX
nano /etc/yum.repos.d/zabbix.repo

Şu satırları yapıştırıp, kaydedip, çıkın.

[zabbix]
name=Zabbix Official Repository - $basearch
baseurl=http://repo.zabbix.com/zabbix/2.4/rhel/6/$basearch/
enabled=1
gpgcheck=1
gpgkey=file:///etc/pki/rpm-gpg/RPM-GPG-KEY-ZABBIX

Agenti kurun

 yum install zabbix-agent

Config dosyasını düzenleyin

 /etc/zabbix/zabbix_agentd.conf

Windowsta bahsettiğim config dosyasıyla bazı farklar dışında hemen hemen aynı onu baz alabilirsiniz. Bu bölümün daha fazla uzamaması için geçiyorum.

Port Açıyoruz.

 firewall-cmd --permanent --add-port=10050/tcp

Artık Agentı başlatıyoruz ve servis olarak ekliyoruz

/etc/init.d/zabbix-agent start
 chkconfig zabbix-agent on

2.1.2.c Windows/Linux Makineyi Zabbixe Host olarak eklemek

Artık sıra geldi hostu Zabbix'e eklemeye hemen Configuration >> Hosts menüsüne gelip sağ üst köşedeki Create Host butonuna tıklıyoruz. Hostnameye ekleyeceğimiz hostun conf dosyasında belirlediğimiz yada otomatik aldığı host ismini ekliyoruz mesela ben Windows sunucusunu ekliyorum. Linux sunucuda aynı şekilde ekleniyor ancak grubunu ve templatesini ona göre seçmelisiniz, Windows sunucuyu eklerken yaptıklarım şu şekildedir;

Visible Name kısmını doldurursanız host ismi değişmez sadece oraya yazdığınızı görürsünüz.

Grup olarak. Windows Servers gurubuna ekledim.

Agent Interface olarak ip adresini yazdım isteseniz dns namesinizde yazabilirsiniz, eğer bunu kullanırsanız dns butonuna basmayı unutmayın yinede Zabbix tarafından IP kullanımı önerilir son hali şöyle olmalıdır.

Template sekmesine gelip "Template OS Windows" Şablonunu seçiyorum ve alttaki küçük Add yazısına tıklıyorum. Bu şablonda itemlar ve triggerlar ayarlı olarak geliyor.

IPMI kısmı bir protokol ile ilgili olup daha sonra anlatacağım.
MACRO kısmı değişken tanımladığımız yerlerdir. Değişken şu şekilde tanımlanır ve kullanılır: {$DEGISKEN}. Bu değişkeni host içinde veya template içinde farklı yerlerde kullanabiliriz örneğin SNMP communitiy name gibi. SNMP konusunda kullanacağız.
Host Inventory yukarıda da bahsettiğim gibi envanter bilgisi olup elle doldurabileceğiniz gibi Itemlardan gelen verilerle de doldurabilirsiniz.

En son en alttaki add butonuna basıyoruz ve hosts listesine dönüyoruz. Bu ekrandan kısaca bahsedeyim;

Sağ üst kısımdaki Group kısmında gruplara göre hostlarınızı listeleyebilirsiniz.
Show Filter kısmında filteye göre arama yapabilirsiniz.
Liste başlıklarını şöyle açıklayalım.

• Name: Host Adı veya Görünen Adı
• Applications: Üzerinde alınan bilgiye göre kaç uygulama kategorisi olduğu örn: Donanım, Yazımım v.s.
• Items: Bilgi alınan kaç öğe olduğu
• Triggers: Kaç alarm olduğu
• Graphs: Kaçtane grafiğe sahip olduğu
• Discovery: Kaç keşfetme kuralına sahip olduğu
• Web: Kaç web senaryonun olduğu
• Interface: hangi arayüzü kullandığı
• Templates: Bağlı olunan şablonlar.
• Status: Durumu
• Availability: 4 arayüzün hangilerinden veri aldığı. (Zabbix Agent, SNMP, JMX, IPMI) (Yeşil simge olandan veri alıyor demektir)

Burada hostu ilk eklediğimizde items sayısı az görünüyor çünkü henüz discovery yani keşfetme kuralı hostu keşfetmedi, kefşini bitirdiğine otomatik yeni öğeler eklenecek. Discoverynin özelliği budur. Üzerindeki harddiskleri, ethernetleri v.s. keşfedip öğe olarak ekler ve gerekirse grafikte oluşturur.

Görüldüğü gibi Z (Zabbix Agent Interface) logomuz yeşil oldu ve Item verileri arttı. Monitoring >> Latest Data Menüsüne giderek alınan son verileri görüyoruz.

Dahsboard sayfasına geldiğinizde eğer  bu sunucu ile ilgili bir sorun var ise görebilirsiniz, örneğin bende F sürücüsünün kapasitesinin %20 'nin altına düştüğünü haber veren bir trigger warning düzeyinde alarm vermiş.

2.1.2.d SNMP Cihazı Zabbix'e Host olarak ekleme.

 Ben burada SNMP desteği olan bir switch üzerinden SNMP host ekleme örneği vereceğim. SNMP özelliği olan bir switch'im var bu switch üzerinden örnek veriyorum.

Zabbix Sunucumuzun konsoluna bağlanıyoruz veya SSH ile login oluyoruz. SNMP ile iletişim kurma olan aracımız snmpwalk Centos üzerinde kurulu gelmiyor konsoldon SNMP bağlantı testleri yapmamız için ilk önce bu aracı yüklememiz gerekiyor.

yum install net-snmp-utils

Artık snmpwalk aracını kullanabiliriz. Tabi öncelikle switchten SNMP ayarlarını ve yetkilerini ayarlamanız gerekmektedir. Ben örnek olarak 3COM Switch için ayarları yapıyorum. Zabbixin Kurulu olduğu sunucunun IP adresi yetkili, read-write seviyesinde, community name: public, SNMP olarak v2c desteklemekte. Tabi her switchi dinlyemezsiniz SNMP özelliği olması gerekiyor. Zabbix sunucusuna SSH ile shell'e bağlanıyorum ve aşağıdaki komutu çalıştırıyorum:

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250

snmowalk komutundan sonra versiyon parametresi '-v' yazıyorum daha sonra ise versiyonu belirtiyoruz '2c', community parametresi '-c' yazıyoruz ve community name belirliyoruz 'public', daha sonra ise switchin IP adresini yazıyoruz ve Enter;

Karşınızda SNMP OID dediğimiz bir sürü veri akacak ve sonun da duracaktır SNMP'yi kısaca anlatayım;

SNMP cihaz hakkında bilgi almamızı sağlayan hatta müdahale etmemizi de sağlayan bir protokoldür. Her bir SNMP bilgisi OID dediğimiz objeler tarafından tutulur. SNMP sorgulanarak bu bilgiler alınabileceği gibi bazı bilgiler Trap ile de sorgulanmadan gönderilebilir. Genelde bu OID lerin standart olmakla birlikte enterprise seviyesinde de OID ler bulunmaktadır. Örneğin switch/güvenlik duvarı/modem gibi cihazların interface ve portlarından bant genişliği bilgisini almak genelde standarttır. Ancak daha özel bilgiler almak için her cihazın kendi OID leri bulunabilir bu OIDleri bilemeyecek olduğumuzdan dolayı bunların MIB denilen dosyalarına ihtiyacımız vardır. Bu dosya olmadan bu seviyedeki OID leri kendimiz anlamamız çok zordur. MIB dosyaları cihaz üreticilerinden temin edilir ve ManageEngine MibBrowser gibi programlara eklenerek OIDlerin neler olduğu, dönen verini tipi gibi bilgileri öğrenebiliriz.

Benim eklediğim switchte 24 port bulunmaktadır. Amacım hepsinin veya bazılarının içinden geçen verilerin ne kadar bant genişliğini harcadığını bulmak ve CRC hatası çok yaşanıyor mu bunu kontrol etmek.

SNMP OID'ler iki şekilde bulunur. Sayısal ve daha anlamlı metin olarak. Sayısal OID'i metin OID'e çeviren veya tersini yapan aracımızın adı snmptranslate'tir. Hakkında daha fazla bilgiyi şu adresten alabilirsiniz.

http://www.net-snmp.org/wiki/index.php/TUT:snmptranslate

Ben switch'ten 6 numaralı portun ne kadar veri gönderdiğini öğrenmek istiyorum. İlk önce biraz konsol çalışması yaparak bazı bilgiler öğrenelim. Yukarıdaki ekran görüntüsünde bir veri akışı olmuştu hatırlarsanız. Ben sadece içlerinden bir bilginin bana gösterilmesini istiyorum. SNMP'de interfaceleri veya portların ne olduğunu öğrenebileceğimiz bir OID'i örneğin; almak istediğim 6 numaralı portun ne olduğu bilgisi:

.1.3.6.1.2.1.2.2.1.2.6

Bu olayı hiyerarşi bir düzen olarak görebilirsiniz. Bu gönderinin amacı SNMP'yi anlatmak olmadığından es geçiyorum ancak gördüğünüz her noktanın, rakamın bir anlamı var.

.1.3.6.1.2.1.2.2.1.2.6 Bir SNMP OID'dir ve bana 6 numaralı interfacenin bir portmu yoksa yazılımsal bir interface mi olup olmadığını söyleyecek. İsterseniz ilk önce konsoldan bunu bir anlamlı metin halini görelim

snmptranslate .1.3.6.1.2.1.2.2.1.2.6

Bize verdiği çıktı alttaki gibi olacaktır.

IF-MIB::ifDescr.6

Gördüğünüz gibi OID metin haline döndü description yani açıklama sorguladığımızı anlayabiliyoruz. Hem sayısal hemde metin OID'de sonunda 6 rakamını farketmişsinizdir. Bu anlayacağınız üzere 6 numaralı portu sorgulamak istediğimden kaynaklanır. Artık sorgulayalım. Hem metin hemde sayısal OID ile sorgulama yapabilirsiniz.

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 .1.3.6.1.2.1.2.2.1.2.6

veya

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 IF-MIB::ifDescr.6

Ethernet Interface olduğunu görüyoruz yani fiziksel port. OID'de bulunan sondaki 6. port yerine 1,2,3,4,5,6,7 ... şeklinde deneyerek diğer portlar hakkında da bilgi alabilirsiniz. Ben burada sadece kendi switchimin 6. portuyla ilgili örnekler vereceğimiz. O yüzden OID lerin  sonunda hep 6 göreceksiniz isterseniz siz bu rakamları değiştirip diğer portlar hakkında da bilgi alabilirsiniz.

Devam edelim ve biraz daha bilgi alalım örneğin MTU boyutu hakkında bilgi almak istiyorum.

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 .1.3.6.1.2.1.2.2.1.4.6

Cevap aşağıdaki gibi olacaktır.

IF-MIB::ifMtu.6 = INTEGER: 1500

Gördüğünüz gibi hem metinsel OID olarak gösteriyor hemde 1500 yanıtını veriyor bize. Veri tipi olarak INTEGER yani sayısal olduğunu söylüyor. Bir yukarıdakin de STRING yani kelime katarı olduğunu görüyoruz. Tabi sorgulama öncesinde "snmptranslate .1.3.6.1.2.1.2.2.1.4.6" şeklinde metinsel OID'i alıp "snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 IF-MIB::ifMtu.6" şeklinde de sorgulayabilirdik ama zaten artık bunları biliyoruz daha fazla uzatmıyorum.

Portumuz hakkında biraz daha bilgi alalım ve MAC adresini öğrenelim.

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 .1.3.6.1.2.1.2.2.1.6.6

Cevap:

IF-MIB::ifPhysAddress.6 = STRING: 0:1c:c5:4b:4b:e6

Görüldüğü üzere metinsel OID'den fiziksel adres olduğunu anlıyor ve string türünden MAC adresini alabiliyoruz.

Şimdide portun açıkmı kapalımı olduğunu öğrenelim.

snmpwalk -v 2c -c public 10.30.0.250 .1.3.6.1.2.1.2.2.1.8.6

Cevap:

IF-MIB::ifOperStatus.6 = INTEGER: up(1)

 SNMP ile ilgili artık biraz pratiğimiz oldu. Bu verilerin hepsini Zabbix aracılığıyla alabilir, geçmişini görüntüleyebilir ve alarm oluşturabiliriz. Ancak ben bunu başka bir örnek ile yapacağım buda portun gelen-giden verilerin bant genişliği ve CRC hatası olup olmadığı.
6 numaralı portun gelen verisini aşağıdaki OID ile alabiliriz.

Sayısal: .1.3.6.1.2.1.2.2.1.10.6
Metin: IF-MIB::ifInOctets.6

Giden veriyi aşağıdaki OID ile görebiliyoruz.

Sayısal: 1.3.6.1.2.1.2.2.1.16.6
Metin: IF-MIB::ifOutOctets.6

CRC hatasının oluşup oluşmadığı ile ilgili aşağıdaki OIDler.

Gelen verilerde CRC hatası var mı?

Sayısal: .1.3.6.1.2.1.2.2.1.14.6
Metin: ifInErrors.6

Giden verilerde CRC hatası var mı?

Sayısal: .1.3.6.1.2.1.2.2.1.20.6
Metin: IF-MIB::ifOutErrors.6

CRC ile ilgili yapılan sorgulamalarda sonuç 0 ise hata yok, farklı bir sayı ise hata var anlamında dır.
CRC dediğimiz olay gönderilen ve alınan verini bölünüp bir takım bilgilerle yollanması ve alınırken aynı işlemlere tabi tutulup kalan sayısının 0 olmasını sağlamaktır. Eğer kalan sayı farklı ise veri bozulmuştur ve bir daha istenir verinin bozulmasının bir çok sebebi olabilir. (örn. kablonun kalitesizliği, sinyallerden etkilenme, elektrik ve manyetikten etkilenme gibi.) CRC hataları polinomlarla ve XOR mantığıyla işlenir. Her neyse artık Zabbix'imize switchimizi ekleyelim.

Configuration >> Hosts menüsüne gelip sağ üst köşedeki Create Host butonuna tıklıyoruz ve aşağıdaki şekilde dolduruyoruz.

Windows hostu eklerken yaptığım tek fark Agent Interface'yi kaldırıp, SNMP Interfaceye add butonuna basmak. Switchimizin Ip adresini yazıyoruz, varsayılan olarak snmp portu 161 dir. Grubu da Switch olarak seçtim.

Templates kısmında Zabbixin üzerinde gelen "Template SNMP Interfaces" şablonunda kullanabilirsiniz ancak şuanda seçmeyin. Amacımız SNMP'yi Zabbix üzerinden ayarlamak ve ilerleyen kısımlarda grafiğini çizmek.

Macros kısmında macro tanımlayabiliriz.

Burada iki adet değişken tanımlıyorum. {$SNMP_COMMUNITY} değişkeni public olarak tanımladım ve {$SNMP_PORT} değişkenin ise 161 olarak tanımladım. Bunları item oluştururken kullanacağım Add butonuna basarak switchimizi Zabbixe eklemiş oluyoruz.

2.1.2.e Ping ile izlemek için Zabbix'e Host ekleme.

Diyelim ki elinizde bir cihaz var ancak ne SNMP desteği var nede bilgi alabileceğiniz bir yöntem. Sadece ethernet özelliği var ve ip adresini biliyorsunuz. Sadece cihazın ulaşılabilirliğini kontrol etmek işinizi görüyor. Bu durumda hostu yukarıda anlattığım gibi SNMP Interface olarak eklemeniz yeterlidir. Yani sadece yeni bir host oluşturup isim verip, grubunu seçip, SNMP Interface kısmına IP sini yazıp kaydetmeniz yeterli. Bunun dışında herhangi bir macro veya SNMP ile ilgili bir işlem yapmanız gerekmiyor. Ping ile kontrol etmesini item ile yapacağız. Bunun için Zabbixte hazır bir template bile bulunmaktadır. Ping veya port ile kontrol etmeye kısaca Simple Check denir. Ben deneme olarak bir nas cihazı ekliyorum.

2.1.2.f IPMI desteği olan cihazı Zabbix'e Host olarak ekleme.

İlk önce SNMP'de yaptığımız gibi bu sefer Zabbix sunucuya IPMI tool yüklememiz gerekmektedir.

yum install OpenIPMI ipmitool

Ben örnek olarak Dell sunucuyu ekleyeceğim öncelikle Dell Idrac arayüzüne girerek IPMI özelliğini aktif ediyorum.

Dell'de Idrac Settings altından Network sayfasından yapılıyor siz IPMI destekleyen başka bir cihaz ekleyecekseniz o cihazda ayar yapmanız lazım.
Daha sonra Zabbix sunucumuza ssh ile bağlanarak config dosyasında bir değişiklik yapmamız gerekiyor.

nano /etc/zabbix/zabbix_server.conf

Bu dosyada şu satırları bulup değişiklik yapmamız gerekmektedir.

### Option: StartIPMIPollers
#       Number of pre-forked instances of IPMI pollers.
#
# Mandatory: no
# Range: 0-1000
# Default:
# StartIPMIPollers=0

Bu satırların sadece son kısmında değişiklik yapacağız şu şekilde olmalı;

### Option: StartIPMIPollers
#       Number of pre-forked instances of IPMI pollers.
#
# Mandatory: no
# Range: 0-1000
# Default:
StartIPMIPollers=3

Bu değişiklikleri yapıp kaydettikten sonra zabbix sunucumuzu yeniden başlatalım. 

systemctl restart zabbix-server

Artık Zabbix sunucumuz IPMI için hazır. Biz SNMP'de yaptığımız gibi konsoldan IPMI verilerini alabiliyor muyuz test edelim.

ipmitool -H (IP) -U (KULLANICIADI) -P (PAROLA) sdr

Parantezler yerine (parantezleri silerek) kendinize ait olan bilgileri yazmanız gerekmektedir. Karşınıza veriler gelecektir.

Gördüğünüz gibi bize sensörlerin bilgilerini verdi. Resimde gördüğünüz gibi sensörlerin adı yazmaktadır. Ben örneğin sadece 1. fanın sensor bilgilerini almak istiyotum

ipmitool -H (IP) -U (KULLANICIADI) -P (PAROLA) sensor get "Fan1 RPM"

Sonuç;

Bir bilgi daha alalım ve hostu eklemeye geçelim.

ipmitool -H (IP) -U (KULLANICIADI) -P (PAROLA) sensor get "Inlet Temp"

Sunucuya giren havanın derecesini göstermektedir. (Sensor Reading)

Configuration >> Hosts menüsüne gelip sağ üst köşedeki Create Host butonuna tıklıyoruz ve aşağıdaki şekilde dolduruyoruz.

Gördüğünüz gibi sadece IMPI Interface kısmını dolduruyorum. Birde üst sekmeden IPMI bilgilerini girmeliyim. Tabi birde yeni bir host grup ekledim.

Add butonuna tıklayarak kaydediyorum. Bilgileri sensor isimleriyle ITEM ile alacağız.

2.1.3 ITEMS & TRIGGERS

Eklediğimiz Windows hostun öğeleri (items) ve triggerslarını (tetik, alarm) görmek için Configurtaion >> Hosts Listesinden İlgili hostun triggers ve items bağlantısına tıklayarak görebilirsiniz.

Item öğe almanına gelmektedir. Her item tanımlı olduğu host ile ilgili bilgi toplamaya yarar. Örneğin yukarıdaki Items sayfasına giriş yaptığımız gibi Zabbix Server hostuna da giriş yapalım ve Free swap space itemin içeriğine girelim:

Aslında bu Item direk hosta eklenmiş bir item değil, bağlı olduğu şablondan (template) geliyor. O yüzden burada müdahalede bulunamıyorum. Templateleri daha sonra anlatacağım. Bu item swap (disk belleği) alanımızın boş kısmıyla ilgili bilgi alıyor.

Triggers lar ise alarm oluşturan sistemdir. Mesela yukarıda örnek verdiğim boş swap alanı bölümü 100 MB'ın altına düştüğünde warning düzeyinde alarm ver gibi işlemleri Triggerslar sayesinde yapıyoruz birde bunun bir sonraki aşaması Actions lar var buna daha sonra geleceğiz. Yani sıralama şu şekilde çalışır.

Host (İzlenen Cihaz) >> Item (Alınan Veri) >> Trigger (İstenirse Alınan Veriye Bağlı Tetikleme) >> Action (İstenirse Tetiklenme Sonucu Alınan Aksiyon)

Ben hem bir itemin nasıl eklediği hemde bununla ilgili triggerın nasıl yapıldığıyla ilgili konuyu örnekler vererek açıklamak istiyorum. Bunlara geçmeden önce öğe tiplerini açıklayayım.

• Zabbix Agent: Agent yüklü olan OS'lardan bilgi almak için kullanılır. Buradaki parametreler kullanıldığında Sunucu > Agent'a sorgulama yapar ve cavap alır. Windows ve Linux için özel key'leri bulunmaktadır. Tam listesini maddelerin sonunda vereceğim.
• Zabbix Agent Active: Bir üsteki maddeyle aynıdır. Tek farkı Agent > Sunucuya bilgi gönderir.
• Simple Check: Ping ve Port bazlı basit sorgulama yapar. Vmware ile ilgili özel parametreleride bulunmaktadır.
• SNMPv1 agent: SNMP sürüm 1 ile ilgili bilgi almaya yarar. Hazır key'i yoktur OID ile sorgular.
• SNMPv2 agent: SNMP sürüm 2c ile ilgili bilgi almaya yarar. Hazır key'i yoktur OID ile sorgular.
• SNMPv3 agent: SNMP sürüm 3 ile ilgili bilgi almaya yarar. Hazır key'i yoktur OID ile sorgular. Bu seçildiğinde protokol özelliği nedeniyle security ile ilgili ayarlarında girilmesi zorunludur.
• SNMP trap: Bir snmp cihazınız sorgulama yapamadan size bilgi gönderiyor ise bunu kullanabilirsiniz. Key özelliklerinde düzenli ifade kullanılabilir (Regular expression - Regex). Yani gelen bilginin içinde filtre yapabilirsiniz.
• Zabbix internal: Zabbix sunucusunun kendi ile ilgili bilgi almaya yarar. Kendisine özel keyleri vardır.
• Zabbix trapper: Burada Zabbix sunucusu bilgi gönderir.
• Zabbix aggregate: Zabbix Sunucusu kendi veri tabanından bilgi alır.
• External checks: Özel yazılmış script (betik) dosyaları var ise bunları kullanarak bilgi toplar.
• Database monitor: Bir veri tabanına sql sorgu gönderir ve bilgi toplar. Sql sunucusunun kullanıcı adı ve parolası gereklidir.
• IPMI agent: IPMI desteği olan cihazdan bilgi almak için kullanılır. Özel bir key'i yoktur. Sensör isimi yazılarak sorguda kullanılır.
• SSH agent: Linux/Bsd gibi işletim sistemlerinde ssh komutu veya betik çalıştırır. Kullanıcı adı ve parola istenmektedir.
• TELNET agent: Bir üstteki maddeyle aynı olup Windows tabanlı işletim sistemlerinde çalıştırır.
• JMX agent: Java tabanlı uygulamalardan bilgi almaya yarar.
• Calculated: Gerekli itemlar kullanılarak hesap yapmaya yarar.

Buradaki tüm item typeleri örnek vererek yazmak konuyu çok uzatacaktır. Ben Zabbix agent, snmpv2, ipmi, simple check örnekleri vereceğim. Diğerlerine başka gönderilerde değineceğiz.

Agent için keyleri buradan indirebilirsiniz:

https://yadi.sk/i/4J18-tXWmSxbn

2.1.3.a Windows Hosta item oluşturma.

Yukarıda eklediğim Windows hostunda Veeam Backup Service diye bir servis çalışmakta. Bu servis benim için çok önemli eğer herhangi bir sebepten durursa veya başlamazsa sanal sunucuların yedekleri alınmıyor o yüzden bu servisi izlemek ve bir sorun olduğunda bilmek istiyorum.

Hemen eklediğim hostun Configuration >> Hosts menüsü altından Items linkine tıklıyorum ve sağ üst köşeden Create Item butonuna tıklıyorum. Alanları şöyle açıklayalım

• Name: Item adını belirliyorum. Burada kullandığım {HOSTNAME} genel bir macrodur ve hangi hosta tanımlıysa o hostun adı yazılır
• Type: Zabbix Agentı seçiyorum servisleri agent olmadan izleyemezsiniz. (Bir sürü izleme tipi var diğerlerine yazının ilerleyen kısımlarında değineceğiz.)
• Key: Anahtar, select kısmından Zabbix Agent için keyleri görebilirsiniz. Burada servis için olan keyi seçip servis adını yazıyorum. Servis adını ilgili servisin üzerine çift tıklayarak Service Name: kısmından görebilirsiniz.

• Host interface: Tek olan agent interface seçili gelmektedir.
• Type of information: Bilgi tipi buradan seçilir. Servis bilgileri numara olarak bildirilir o yüzden numara olarak seçili.
• Data type: Gelen numaranın tipi Decimal (ondalık) olarak seçili.
• Units: Birim diyede çevrilebilir. Örneğin gelen veri Megabyte şeklinde olsaydı MB yazılabilirdi ancak bizim aldığımız veri bu şekilde ölçülme sağlamıyor o yüzden boş bırakıyoruz.
• Use custom multiplier: Gelen veriyi böler. Mesela veri MB olarak geliyor biz buraya 1024 yazarsak ozaman uniti değiştirip GB yazmamız gerekiyor çünkü gelen veri 1024'e bölünecek.
• Update interval (in sec): Ne kadar saniyede bir servis durumunu sorgulasın buraya yazıyoruz. Değeri çok düşük tutarsanız veritabanınıza çok veri yazılır sistem, ağ ve host biraz kasabilir planlı bir şekilde yapmanız gerekiyor.
• New flexible interval: Veriyi çekme periodu. 7 gün 24 saat seçili.
• History storage period (in days): Geçmiş veri kaç gün veri tabanında tutulsun bende 7 gün seçili.
• Trend storage period (in days): Trend veriler kaç gün tutulsun. En yüksek ve tarihi, en alçak ve tarihi gibi.
• Store value: Tutulan veriyi bazı işleme yöntemleri vardır mesela MB verisinin MB/s ye çevrilmesi gibi bizim şu anda bunla ilgili bir işimiz yok.
• Show value: Bu kısım gelen veriyi anlam kazanması gerektiğinde kullanırız. Örneğin servis verisi 0,1,2,3 gibi sayılarla veri döndürmektedir. Bu sayıların ne anlama geldiği ile ilgili bir value map seçeriz. Value Map nedir nasıl yapılır ilerde göreceğiz. Bende Windows Servisleri için seçtim.
• New application: Yeni bir uygulama kategorisi ekliyorum Services diye. Servisle ilgili item eklediğimde bu kategoriye ekleyeceğim.
• Applications: Daha önceden Services kategorisi olmadığından buradan seçmedim. Bir üstten hem ekleyip hemde seçmiş oluyorum.
• Populates host inventory field: Bu öğeden gelen veri otomatik olarak envanter listesinde kullanılacak mı? kullanılacaksa hangi alanda kullanılacak gibi seçeneği buradan yapıyoruz. Şuanda yaptığım işin envanter ile alakası olmadığından boş bırakıyorum
• Description: İsteğe bağlı açıklama girebilirsiniz. Örneğin bu itemin ne yaptığı ile ilgili.
• Enabled: Item Aktif.

En son ADD butonuna basarak itemi kaydediyoruz.

Eklediğimiz item listede yerini aldı. Latest Data sayfasında Services kategorisinde servisin çalıştığını görebiliyoruz.

Şuanda veri alıyoruz ama servis durduğu zaman ancak bu şekilde bakarak anlayabiliriz ki buda pek kullanışlı olmaz. Bu yüzden bu servis durduğunda bize alarm verecek bir tetikleme (trigger) yapmamız gerekiyor.

2.1.3.b SNMP hostunda item oluşturma.

Switch olarak eklediğim hostun Configuration >> Hosts menüsü altından Items linkine tıklıyorum ve sağ üst köşeden Create Item butonuna tıklıyorum.

İlk ekleyeceğim item switchin 6. portuyla ilgili gelen verinin bant genişliğini almak .

• İsim olarak Bytes RX Port 6 veriyorum. 
• Type olarak SNMPv2 Agent seçiyorum. Çünkü switchim bu versiyonu destekliyor.
• Key kısmını biz belirliyoruz ben buraya ilgili OID'in metin halini yazdım. Elinizde birden fazla switch olarabilir diğer switchlerin 6. portuyla ilgili gelen verileri ayarlarken aynı keyi yazarsanız Monitoring >> Overview sayfasında karşılaştırmalı daha rahat görebilirsiniz.
• Host Interface SNMP olarak ayarladığım tek interface seçili gelmektedir.
• SNMP OID olarak .1.3.6.1.2.1.2.2.1.10.6 yazıyorum Bu 6. portun gelen verilerin bit cinsiden değerini verecektir.
• SNMP community kısmını macro olarak tanımladığım değişkeni yazıyorum.
• Port kısmına ise yine macro olarak tanımladığım değişkeni yazıyorum.
• Type of information veri bize sayısal olarak gelmekte.
• Data type veri tipi ondalık
• Units olarak bps yazıyorum. Yani saniyede geçen bit miktarı
• Use custom multiplier seçeneğini işaretliyorum ve 8 yazıyorum. Gelen bilgiler bit bazlı olduğundan bunu byte çevirmemiz için 8e bölmemiz gerekiyor. 8 bit = 1 byte
• Update interval (in sec) 60 yazarak dakikada bir sorgulamasını sağlıyorum.
• History storage period (in days) 7 günlük geçmişte tutacak
• Trend storage period (in days) 1 yılın en yüksek ve en alçak değerini tutacak.
• Store value veriyi tutma şeklinin Delta speed per second olarak işaretliyorum. OID bize her zaman cihaz açıldığından beri gelen toplam bit sayısını verir. Zabbix bu sayıyı yazdığımız sayıya (8) böler. Delta speed per second ise aldığı yeni veriyi 1 dakika (Update interval) önce sorguladığı sayıdan çıkarınca 1 dakikanın ortalama bant genişliği değeri elimizde kalır. 
• Show value seçeneği bu item için bir şey ifade etmiyor.
• New application isterseniz siz RX diye bir uygulama kategorisi oluşturarak portların gelen itemlarını buraya ekleyebilirsiniz.

Diğer alanları boş geçiyorum ve ekliyorum.

6. Port için giden veri bilgisi içinde benzer işlemleri yapıyorum.

Şimdi 6. Port için gelen CRC hatası itemını ayarlıyorum.

Buradaki fark Units, Use custom multiplier, Store value kullanmıyorum çünkü gelen verinin bunlarla bir ilgisi yok.

Benzer işlemleri giden CRC içinde yapıyorum.

Itemların son hali bu şekilde olmalı;

Monitoring >> Latest data sayfasından verilerin geldiğini görebiliriz.

2.1.3.c PING ile kontrol etmek istediğimiz hosta Item Ekleme.

Bu işlem için deneme olarak bir nas cihazı eklemiştim. Buraya ayrıca item ekleyerek konuyu uzatmak istemiyorum. Zabbixin bu iş için hazır templatesi bulunmakta. Configuration >> Hosts sayfasında nas hostuna tıklıyorum ve templates sekmesine geliyorum. Buradan select'e basarak 'Template ICMP Ping' şablonunu seçiyorum.

Daha sonra alttaki küçük add bağlantısına tıklayarak ekliyorum.

En son update butonuna basarak güncelliyorum. Bu şablonda ping cevap süresi, pingleme ve ilgili triggerlar otomatik olarak ayarlı olduğundan işinizi görecektir. Hostun items bölümüne gelerek ICMP ping itemına tıkladığınızda item özelliklerini göreceksiniz.

Gördüğünüz gibi simple check yazmaktadır. Bu seçenekte port bazlı da kontrol etmek mümkündür bundan başka bir gönderide bahsedeceğim. Triggers bölümüne bakarak da ayarlanmış triggersları görebilirsiniz. Monitoring >> Latest kısmından ise 1-2 dk sonra sonra bu host ile ilgili ping değerleri gelmeye başlayacaktır.

2.1.3.d IPMI desteği olan hosta Item Ekleme.

Eklediğim Dell sunucunun içeriğinden items bölümüne geçiyorum. Sağ üst köşede bulunan Create item butonuna tıklıyorum. Ben örnek olarak kasa içi sıcaklık bilgini öğrenmek istiyorum. Hostu eklerken sensörlerin listesini almıştık bu sensörün adı Temp.

• Name olarak bir isim veriyorum
• Type kısmından IPMI agent seçiyorum
• Key olarak bir isim verebilirsiniz.
• Host interfacede IPMI interface otomatik gelmektedir.
• IPMI sensor kısmına bilgisini almak istediğin sensör adı olan Temp yazıyorum
• Data tipleri numeric ve decimal
• Unit olarak C yazıyorum çünkü gelen bilgi santigrat cinsinde
• Update süresini 2 dk veriyorum (120 sn)
• 7 günlük geçmiş tutmasını yazıyorum

Tüm bunlardan sonra itemi kaydediyorum.Yaklaşık 2 dk sonra gelen değeri Monitoring >> Latest kısmından görebilirsiniz.

2.1.3.e Trigger oluşturma

Bu örneği Windows hostuna eklediğim servis itemi üstünden göstereceğim. Siz eklediğiniz herhangi bir hostun herhangi bir item'ından trigger üretebilirsiniz. Ancak gelen item verisine uygun mantıksal operatörleri kullanmanız gerekmektedir. Ben burada sadece bir item için örnek veriyorum yazıyı okudukça ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

Configuration >> Hosts menüsü altından Triggers linkine tıklıyorum ve sağ üst köşeden Create Trigger butonuna tıklıyorum alanları şöyle açıklayalım

• Name kısmından bir isim veriyorum
• Expression: Asıl iş burada. Sağdaki add butonuna basıyoruz ve karşımıza bir pencere geliyor:

• Item kısmından servis için oluşturduğumuz Itemi seçiyorum. Eğer bulamazsanız doğru yere baktığınızdan emin olun açılan pencerenin sağ üst köşesinde grup ve host filtresi var.
• Functiondan en son gelen T, yani gelen veri, N den büyükseyi seçiyorum. Tam ifadesi bu.
• Last Of: kısmı time ve count olarak değiştiriliyor. Count kaç defa veri geldiğinde alarm ver gibi olaylarda kullanılıyor burada bu işlem bana yaramıyor boş geçiyorum.
• Time Shift: Belli bir zaman sonra gibi...
• N: N burada belirleyeceğimiz sayı yani hangi sayıdan büyük olmalı. Ben sıfırı seçtim çünkü sıfır latest datada göreceksiniz, running modu idi bunun dışındaki tüm büyük sayılar bizim için bir problem

• Tekrar Triggers bölümüne dödüğümüzde;
• Expression constructor: VE VEYA gibi mantıksal ifadeleri yapmak için tasarlanmıştır. Yani 0 büyük ama 3 tende küçükse gibi ifadeler yapmak için kullanılır şuanda bizim ihtiyacımız yok
• Multiple PROBLEM events generation: Çoklu event yaratır ki gerekli değil.
• Description: İsterseniz açıklama girebilirsiniz.
• URL: bir URL yazabilirsiniz. Böylece triggerın üstüne tıklandığında o sayfaya gider. Genelde sorunun nasıl çözdüğü ile ilgili bilgi veren sayfalar verilir.
• Severity: Alarm seviyesi benim için felaket (Diaster) seviyesinde bir olay

Birde üst sekmede Dependencies tabını göreceksiniz. Bağlılık denilen bu alan başka bir trigger aktifse aktif ol gibi işlemler yapmaya yarar bize şuanda gerekli değil.

Kaydediyoruz triggerımız oluştu.

 Şimdi çalışıp çalışmadığını test etme zamanı hemen gidip Windows hosttan ilgili servisi kapatalım ve dashboardda dönelim. Item ayarlarken servis durumunu 30 snyede bir sorgula demiştik hatırlarsanız. Bu yüzden dashboarda düşmesi 30 sn içinde olur.

Görüldüğü üzere servisi kapattım ve 30 sn içinde dashboard diaster seviyesinde kırmızı ile alarm verdi. Latest Data da durumunu görüyoruz.

Servisi yeniden çalıştırarak durumu düzeltebiliriz.

Buraya kadar item ve trigger ile ilgili bir takım bilgiler edindik.

2.1.4 ACTIONS

Configuration >> Actions menüsünde bulunan bu sayfada bit trigger devreye girdiğinde alınacak aksiyonları ayarlayabiliriz. Bu E-Posta gönderme, SMS yollama, Komut/Betik çalıştırma olabilir.

Yukarı kısımlarda Windows sunucusu için bir servis itemı ayarlayıp, trigger oluşturmuştuk. Şimdi servis durumu değiştiğinde devreye giren trigger'ı bir actiona bağlayak E-Posta gönderimi ve komut çalıştırmasını yapacağız.

Sağ üst köşeden Create action butonuna tıklıyoruz. Karşımıza 3 sekmeden oluşan bir sayfa geliyor.

İlk sekme olan Action sekmesinde bu aksiyona bir isim veriyoruz. Konu ve mesaj kısmında bazı global macrolar kullanılmış. Bu macro çeşitlerini aşağıdaki linkten pdf olarak indirebilirsiniz.

https://yadi.sk/i/ghVtVF0kmQ8ah

Konu ve mesaj kısmını E-Posta gönderme gibi işlemlerde kullanacaksanız dilediğiniz gibi değiştirebilirsiniz.

Conditions sekmesinde aşağıdaki gibi bir sayfa gelecektir.

Type of calculation kısmında birden fazla durum eklediğinizde Ve Veya gibi mantıksal işlemler yaptığınız yerdir.
Conditions kısmında var sayılan olarak önceden ekli durumlar bulunmakta Maintenance (Bakım) Yazının ilerleyen kısmında değineceğiz ama host bakım durumunda değil ise anlamı taşımaktadır.

Sağ taraftaki Remove butonuna basarak önceden ekli olan durumları kaldırın.

New condition kısmında Trigger Name yerine Triggeri seçin operatör = eşittir olarak kalsın selet butonundan bir pencere açılacaktır Veeam backup servis için oluşturduğumuz Triggeri seçin.

Select botununa bastıktan sonra ana sayfaya dönecekseniz altta ufak add butonuna tıklayın son görüntü şöyle olmalıdır.

Operations sekmesine geçin. Artık bu trigger faaileyete geçtiğinde ne olacağını ayarlayacağız.
Default operation step duration kısımı varsayılan olarak 1 saat (3600 sn) olarak ayarlıdır bu triggerın 1 saaten fazla çalışması durumda her saate bu operasyonu işleme alacağını belirtir.

Action operations kısmında new butonuna tıklıyoruz.

İki tane operasyon yaratacağız. Hem mail atacak hem de komut çalıştıracak. Mail atması için aşağıdaki gibi ayarlıyoruz.

İlk önce mail göndermeyi ayarlıyoruz.

Dikkat!: Zabbix sunucusunun mail gönderebilmesi için Administration >> Media types altında E-Mail ayarlarının yapılması, mail alacak kullanıcısının ise profil bölümünden media ayarlarının yapılmış olması gerekli. Yazının ilerleyen kısımlarında bu konularada değineceğiz.

•  Step duration: 0 ayarlanırsa başta yaptığımız ayar ne ise o etkin olacaktır (3600 sn)
• Operation type: olarak Send Message seçiyoruz.
• Send to User groups: Eğer kullanıcı grubuna gönderilecekse buradan seçiyoruz.
• Send to Users: Tek kullanıcı seçilecekse buradan seçiyoruz.Ben şuanki kullanıcı olan Admini seçtim.
• Send only to: Sadece E-Mail gönder diyoruz. (SMS,IM şeklinde de gönerilebiliyor.)
• Default message: en başta ayarladığımız mesajı gönder diyoruz.
• Conditions: Event ile ilgili kabul edildi notu bırakır ben kullanmıyorum.

Alttaki küçük add butonuna basarak ekliyoruz.

Daha sonra tekrar new butonuna tıklıyoruz bu seferde komut çalıştıracağız. Bu komutları IPMI, SSH, Telnet, Önceden tanımlanmış betikler ve özel betikler olarak tanımlayabiliriz. Agent üzerinde çalıştıracağımız komut olabileceği gibi Zabbix sunucu üzerinde de çalıştırabiliriz.

(DİKKAT!: Agent yani hostun üzerinde komut çalıştırabilmeniz için agent conf dosyasında EnableRemoteCommands parametresinin 1 olarak ayarlı olması gereklidir. Eğer ayarlı değil ise ayarlayın ve servisi yeniden başlatın aksi taktirde komut çalışmayacaktır.)

• Operation type: Remote Command olarak seçiyoruz.
• Target Listte: New diyoruz ve Hostu seçip Veeam servisimizin çalıştığı eklediğimiz sunucuyu seçiyoruz. Hemen altındaki add butonuna tıklıyoruz
• Type: Custom Script (özel betik) seçiyoruz.
• Execute on: Agent (Host) üzerinde çalıştırılacak diye seçiyoruz.
• Commands: olarakta komut yazıyorum. Agent windows üzerinde çalıştığından dolayı buraya yazacağınız komutlar CMD tarafından desteklenen komutlar olmalı. Eğer linux makine ekleyip seçseydik shell tarafından desteklenen komut yazmamız gerekecekti. Ben "c:\windows\system32\shutdown.exe -r -f" komutunu yazarak veeam servisi çalışan makineyi kapat komutu çalıştırıyorum istersem servisi başlat komutu da çalıştırabilirim veya alakasız bir agent üzerinde komut/program çalıştırabilirim siz bunu ihtiyacınıza yönelik yapmalısınız.

Son hali bu şekilde olmalı hemen altındaki küçük add butonuna basarak bunu ekliyoruz ve en son Add butonuna tıklayarak actionumuzu eklemiş oluyoruz.

Artık trigger devreye girdiğinde mail gönderilecek ve ilgili sunucu kapanacaktır isterseniz ilgili servisi durdurarak test edebilirsiniz.

2.1.5 GRAPHS

Configuration >> Hosts sayfasında bulunan eklediğimiz snmp switch'in gelen ve giden veri itemsları için görsel grafik oluşturacağız. Hosts sayfasında ilgili switchin bulunduğu satıra denk gelen Graphs bağlantısına tıklıyoruz.

Sağ üst köşedeki Create Graph butonuna tıklıyoruz.

Ben port 6 nın grafiğini oluşturacağım bu yüzden ismine port 6 yazıyorum. Grafiğin yüksekli ve genişlik ayarlarını altındaki iki inputtan ayarlayabiliyoruz.
Graph type: kısmından grafiğin tipini seçiyoruz. Normal, Pasta gibi. ben normal grafiği seçiyorum pasta gibi grafikler disk/ram kapasite hesaplarına daha uygundur.
Diğer seçenekler zamanı göster gibi, tirigger sınırını göster gibi opsiyonlardır buradan bazılarını seçiyorum.
Y axis MIN value: dikey çizginin en alt sınırı. Bir burada bant genişliğini gösteriyoruz, bu yüzden değerler - eksi değerler alamaz alt tabanı 0 olarak seçiyorum.
Y axis MAX value: dikey çizginin en üst sınırını hesapla olarak seçiyorum böylece en yüksek değer baz alınarak gösterilecektir.
Items: kısmından ise 6. port için oluşturuğum RX ve TX leri seçiyorum.

Son hali şu şekilde olmalı.

İsterseniz Preview sekmesine basarak kaydetmeden önce ön izleme yapabilirsiniz. En alttaki Add butonuna basarak grafiği kaydediyorum.

Monitoring >> Graphs sayfasından hostumu ve grafiğimi seçerek grafiği görüntüleyebiliriz.

Grafik oluşturmak zor olmayan bir işlemdir.

2.1.6 TEMPLATES

Şimdiye kadar item, triggers, graphs gibi objeleri hostlar üzerinde oluşturduk. Aynı hostlardan 100 lerce olduğunu düşünün hepsine tek tek bu objeleri oluşturmaz fazlasıyla sıkıcı ve iş yükü anlamına geliyor. Tempaltes yani şablonlar bu durum için oluşturulmuştur. Configuration >> Templates menüsünden sayfasına ulaşabilirsiniz. Aynen host oluşturuyormuş gibi şablon oluşturabilirsiniz. Oluşturduktan sonra yapmanız gereken eklediğiniz hosta link etmek. Şablonlarda kendi aralarında link edilebilir. Şablon ve objelerini oluşturmak Host eklemek, item gibi anlattığım konu ile aynı o yüzden tekrar gösterip konuyu uzatmayacağım. Dikkat etmeniz gereken husus macrolardır. Macroyu template oluştururken tanımlamayın, ama Item oluştururken kullanın, özellikle snmp community name veya portu ekleyeceğiniz cihazlarda farklı farklı ayarlı ise şablonu bu şekilde oluşturduktan sonra link ettiğiniz hostun, macro sekmeside bu macrolara değer vermeniz yeterli böylece daha pratik bir şablon yapmış olacaksınız.

Zabbix ile birlikte gelen tanımlı bazı şablonlar bulunmaktadır ancak bunlar size yetmeyebilir. Github ve resmi sitesinde farklı cihaz ve uygulamalar için bulabileceğiniz şablonlar bulunmaktadır.

http://monitoringartist.github.io/zabbix-searcher/
https://share.zabbix.com/

Tek yapmanız gereken indirip Templates sayfasında import etmek. Bazıları hemen kullanılabiliyorken bazı şablonlar daha fazla gereksinim duyabilirler. Örneğin bu agent conf dosyasında User Parametres yazmak olabilir veya bir betik dosyasını bağlamak ya da daha farklı istekler olabiliyor bu yüzden şablonu indirirken, şablon sahibinin notlarını mutlaka okuyun.

Sizde oluşturduğunuz bir şablonu export edip paylaşabilirsiniz.

Hem host oluştururken hem de şablon oluştururken Screens, Discovery rules, Web scenarios diye 3 bölüm daha farketmişsinizdir. Screen sayfasını anlatacağım ancak Discovery rules ve Web senoriosu başka bir gönderide anlatacağım.

Discovery rules hakkında kısa bir bilgi vereyim, Discovery rules, Itemleri kendisi keşfetmesi için yazılan kurallardır örneğin; Switch SNMP örneğimizde 6. portu ekledim ama toplamda 24 port var ve ben diyelim ki hepsinin item olarak tek tek eklemek istemiyorum. İşte bu durumda işe keşfetme kuralları giriyor.

Kısaca toparlayacak olursak Hostlara item tanımlamakla uğraşmak yerine şablon kullanmanızı öneririm.

2.1.7 MAINTENANCE

Bazı hostların bakım sürelerini ayarlayacağınız sayfadır. Bakım süreleri arasına girilen hostlarda trigger çalıştırmama, action çalıştırmama gibi olayları yapabilirsiniz.

2.1.8 SCREENS

Screenler yani ekranlar sadece görmek ve takip etmek istediğiniz hostları, grafikler, mapları koyabileceğiniz ve farklı farklı ekranlar oluşturabileceğiniz sayfadır. Configuration >> Screen menüsünden ulaşacağınız bu sayfada sağ üst köşedeki Create screen butonunu kullanarak yeni ekranlar oluşturabilirsiniz. Bir isim verdikten sonra oluşacaktır, isim verdiğiniz bu ekrana ismine tıklayın. Karşınıza gelen sayfa aşağıdaki gibidir.

1. Buradaki + butonuna tıklamanız alt alta kutu yani satır ekler.
2. Buradaki - butonuna tıklamanız yan yana kutuları yani sütunları siler
3. Buradaki + butonuna tıklamanız yan yana kutu yani sütun ekler.
4. Buradaki - butonuna tıklamanız alt alta kutu yani satır siler.
5. Buradaki + butonuna tıklamanız yan yana kutu yani sütun ekler.
6. Oluşturduğunuz kutuların içinde change yazar buraya obje eklersiniz (maps, graphs gibi.)

Örneğin bir kaç kutu ekleyin ve change butonuna basın.

Resource kısmında bir sürü seçenek olduğunu göreceksiniz. İşte bunlar ekleyebileceğiniz objelerdir. Her kaynak farklı seçenekler sunmaktadır. Örneğin oluşturduğumuz grafiği seçebilirsiniz. 

Daha sonra Monitoring >> Screens sayfasında sağ üst köşeden oluşturduğunuz ekranı seçerek izleyebilirsiniz.

2.1.9 SLIDE SHOWS

Configuration >> Slide Shows menüsünde bulunan bu sayfada oluşturduğunuz ekranlar içinde slider oluşturabilirsiniz. Sağ üst köşede bulunan bulunan Create slide shows butonuna tıkladıktan sonra gelen sayfada sliderininz için bir isim verip oluşturduğunuz ekranları seçmeniz yeterlidir. Daha sonra default delay kısmına ise bu ekran kaç saniyede bir değişeceği ile ilgili süre vermeniz yeterli.

Daha sonra Monitoring >> Screens sayfasında sağ üst köşede bulunan ve scrrens yazan yeri slide show olarak değiştirip, oluşturduğunuz slider adına tıklamanız yeterlidir. Bu iş için sabit bir monitor kurduysanız bu sayfayı açarak ekranlarını slider şeklinde oynatabilirsiniz.

2.1.10 MAPS

Network haritası oluşturabileceğiniz sayfa burasıdır. Sağ üst köşeden Create map butonuna tıklayarak harita özelliklerini ayarlayıp oluşturabilirsiniz.

• Name kısmından isim veriyoruz.
• Width ve Height kısmından yükseklik ve genişlik piksel değerlerini veriyoruz.
• Background image olarak No image seçili.
• Automatic icon mapping: ikon haritasıyla ilgili olup ilerleyen kısımlarda bahsedeceğim.
• Icon highlight: bir trigger devreye girdiğinde ikonu vurgular.
• Mark elements on trigger status change: Trigge durumu yeni değişti ise ikonu işaretler.
• Expand single problem: Host veya Host grup eklediyseniz problem sayısını verir veya problemini ikonun altına yazar.
• Advanced labels: Gelişmiş etiketlemeyi devreye alır.
• Icon label type: Etiket tipi seçilir ben etiketi seçtim.
• Icon label location: Etiketin ikonun neresinde yazılacağı ile ilgili yeri seçiyoruz.
• Problem display: Tüm problemlerin gösterilmesini seçtim.
• Minimum trigger severity: Örneğin High'ı seçmeniz durumunda High'ın altında kalan triggerlar aktif olsa bile haritada uyarı vermez.
• URLs: eklediğin öğe için URL verir

Add butonuna basarak haritamızı ekliyoruz. Daha sonra oluşturduğumuz harita ismine tıklayarak haritamızı oluşturmaya başlayabiliriz. Bu arada ikon (icon) dediğimiz şeyler eklediğiniz hostu veya objeyi simgeleyen resimlerdir.

Karşınıza yukarıdaki gibi bir sayfa gelecektir. Üstteki araçlardan bahsetmek istiyorum;

• Icon karşılığındaki + butonu ikon ekler - ikonu ise seçili ikonu siler.
• Link karşılığındaki + butonu seçilmiş 2 ikonu birbirine bağlayan bir hat çizer - ikonu ise bu hattı kaldırır
• Expand Macos ise eklediğin ikonda macro kullanıyorsanız; off olduğu taktirde macronun aldığı değeri on olduğu taktirde macronun kendisini gösterir.
• Grid ise haritayı kare kare bölen çizgileri kaldırır veya gösterir yanındaki seçenek ise bölen karelerin büyüklüğünü ayarlar.
• Align icons: ikonları hizaya sokar.
• Update ise haritada yaptığınız değişiklikleri kaydeder.

Icon + butonuna basarak bir ikon oluşturalım. Tower kasa cinsi bir ikon sol üst köşeye yerleşecektir mouse ile ikona tıklayıp basılı tutarak haritada istediğiniz noktaya sürükleyin. Üzerine tıklayın bir pencere açılacak.

• Type: Ekleyeceğiniz objenin tipi. Image,Map,Trigger,Host,Host group olarak ekleyebilrisiniz ven Host ekleyeceğim.
• Label: Etiket kısmında macro kullanıyorum.
• Label Location: Haritayı oluştururken bottom seçtiyseniz etiket iconun altında belirir.
• Host: Daha önceden eklediğim windows sunucumu seçiyorum.
• Application: Host veya Bağlı olduğu template'de itemlerin kategorileri bulunuyorsa burdan seçebilirsiniz. Sadece o kategoriye ait triggerlar faaliyete geçtiğinde bilgi gösterilecektir.
• Automatic icon selection: Ikon haritası oluşturduysanız seçili olmalı.
• Default, Problem, Maintenance ve disabled durumlarında ayrı iconlar kullanabilirsiniz. Ben varsayılan olarak Rackmountable_3U_server_3D_(128) ikonunu seçtim
• Coordinates: Ikonun şuanda bulunduğu yerin koordinat bilgisini gösterir.
• Urls: bu kısıma ise ikonun üstüne tıklandığında istenirse ulaşılacak url adresi yazabilir ve ekleyebilrisiniz.

En alttan apply ve close diyerek ilk hostumu icon olarak eklemiş bulunuyorum.Birde switchimizi ekleyelim aynı ayarları ona da yapıyorum. Sadece iconu farklı.

Daha sonra iki iconuda klavyemde "ctrl" tuşluna basılı tutarak seçiyorum ve Link + simgesine tıklıyorum bu ikisini birbirine bağlı bir hat oluşturacak. En son üstten Update butonuna basarak haritayı kaydediyorum. Monitoring >> Maps sayfasına gelip oluşturuğum haritayı sağ üst köşeden seçtiğim de haritam karşıma geliyor.

Windows sunucuyu kapattığımdan dolayı tirgger seviyesine göre renkli bir fontta vurguluyor. Üzerlerine tıkladığınızda betikler çalıştırabilir ve diğer kısayollara ulaşabilirsiniz. Özel betik yazmayı yazının ilerleyen kısımlarında göstereceğim. Bu ara iki hostu seçip bir birlerine linklerken açılan pencerede yeşil hattada label yazabilirdik.

2.1.11 DISCOVERY

Bir ağ aralığı verip bu ağ aralığında olan cihazları bulmamızı sağlar. Sağ üst köşeden Create discovery rules butonuna tıklayın.

• Name kısmına bir isim verin.
• Proxy kullanacaksanız ilk önce eklemeniz lazım yazının ilerleyen kısımlarında bahsedeceğiz.
• IP range: IP aralığı veriyoruz örnğin: 192.168.0.1-254. 192.168.0.0/24 teki tüm ağı tarar
• Delay: saatte bir taramayı çalıştır.
• Checks: Port bazlı tarama yapar ben burada ping ve zabbix agent olarak taratacağım. Zabbix agent config ayarlarını yaparken HostMetadataItem parametresini system.uname olarak ayarladıysanız burada onu yazmalısınız.
• Device uniqueness criteria: Cihaz benzersiz kriter olarak zabbix agenti seçtim.
• Enabled checkboxunuda işaretliyoruz.

Add butonuna bastıktan sonra verdiğiniz ip aralığını taramaya başlayacaktır. Bu işlem seçtiğini portlara bağlı uzun sürebilir.

Monitoring >> Discovery sayfasından takip edebilirsiniz.

Ne kadar süredir açık/kapalı olduğunu görebilirsiniz. Yeşiller açık kırmızılar ise daha önceden ulaşmış ama şuan da ulaşamadıklarını gösteriyor.

Dashboard kısmında da görünecektir.

2.1.12 IT SERVICES

SLA gibi anlaşmalarda veya BT'nin ya da BT departmanın sorunlara müdahale performansını ayarlayacağınız sayfadır. Eklemek için root bağlantısına tıklayıp add child menüsüne tıklamanız gerekiyor. Burada bir yada birden fazla trigger seçip, kabul edilebilir müdahale süresi % sini ayarlayarak ve gerekiyor ise saat aralığı, bağlılıkları da ayarlayarak oluşturabiliyorsunuz. Benim kullandığım bir özellik değil. Ancak kullanmak isterseniz mantık anlattığım gibidir. Monitoring kısmından da izleyebiliyorsunuz.

3. YÖNETİM

Şimdi ise Zabbix sisteminin kendisini yönetmekten bahsedeceğim.

3.1 GENERAL

Administration >> General menüsünde bulunan bu sayfada ayarların çoğu ve önemli kısmı bulunmaktadır. Bu sayfaya bağlı diğer alt sayfaları sağ üst köşedeki seçeneklerden görülebilmektedir.

3.1.1 GUI

Görünüm ile ilgili ayarlar buradan yapılır.

Tema, Zabbix sunucu durduğunda uyarı ver, tek sayfada en fazla gösterilecek tirgger, X günden eski olan eventları göstermeme, arama filtresinde en fazla kaç sonuç görünecek gibi ayarları buradan yapıyoruz.

3.1.2 HOUSEKEEPING

Genel temizlik yapan yardımcımız. X günden eski olan verileri temizler.

3.1.3 IMAGES

Map'ta kullandığımız iconlar size yeterli değil ise yeni iconları buradan ekleyebilirsini.z

3.1.4 ICON MAPPING

İcon haritası oluşturacağınız yer. Mapsta iconları kendimiz seçiyorduk hatırlarsanız burada eklediğiniz hostun envanter bilgisinde geçen veriler istenirse regular expressions (düzenli ifade) kullanarakta otomatik icon seçmesini sağlayabiliriz.

3.1.5 REGULAR EXPRESSIONS

Düzenli ifadeler olarak geçen bu sayfada bir düzenli ifade tanımlayıp test edebiliriz. Özellikle Item Discovery Rules ayarlarken işimizi görecek bir özelliktir. Item Discovery'den başka bir gönderide bahsederken buraya da değineceğim. Şimdilik ön tanımlı olanları inceleyerek fikir edinebilirsiniz.

3.1.6 MACROS

Genel macrolar buradan tanımlanır. Eğer bir itemde macro tanımlıysa ve hostta kullanılmıyorsa en son buraya bakılır. Global değişkenler de de tanımlı değil ise muhtemelen o item çalışmayacaktır.

3.1.7 VALUE MAPPING

Bir item oluştururken alınan veriler (1,0,2,3 gibi) bir durum bildiriyor ise bunun değer haritasını yazarak verileri bilgiye dönüştürebiliriz. Create value map butonuna tıklayarak yeni oluşturabilir veya ön tanımlı değerleri kullanabiliriz. Item oluştururken 'As is' kısmından o haritayı seçerek kullanabiliriz.

3.1.8 WORKING TIME

Çalışma zamanlarının ayarlandığı sayfa burasıdır. Tek etkisi bir grafiği inceliyorsanız arka planı çalışma dışında kalan zamanlarda gri olarak gösterilir.

3.1.9 TRIGGER SEVERITIES

Trigger seviyelerinin; renklerini ve isimlerini buradan isterseniz değiştirebilirsiniz.

3.1.10 TRIGGER DISPLAYING OPTIONS

Eventların rengi ve yeni bir tetikleme olduğunda ne kadar süreyle yanıp sönmesini seçebildiğimiz sayfadır.

3.1.11 OTHER

Desteklenmeyen Itemlerin ne kadar süre ile sorgulanacağı, Keşfedilmiş hostların hangi gruba alınacağı, veri tabanı ile ilgili sorun olduğunda kimlere bildirileceği ve eşleşmeyen SNMP trapların loglanması gibi ayarları buradan yapıyoruz.

3.2 DİĞER YÖNETİM SAYFALARI

General dışında kalan yönetim sayfaları.

3.2.1 PROXIES

Bir tane Zabbix sunucusunun kaldıramayacağı kadar büyük yapılarda birden fazla zabbix sunucu kullanılacaksa bunlara vekil sunucular deniliyor. Ağın çok büyük olabileceği gibi farklı lokasyonlarda kurulmuş zabbix sunucularını merkezleştirme için kullanılabilir. İleride bununla ilgili bir gönderi yayınlayabilirim.

3.2.2 AUTHENTICATION

İsterseniz Zabbixi yerel kullanıcı hesaplarıyla değil de LDAP yetkilendirmesi ile de kullanabilirsiniz.

3.2.3 USERS

Kullanıcı grupları, kullanıcılar ve yetkilerini ayarlayabileceğimiz sayfadır.

Sağ üst köşeden grup ve users seçilerek geçiş yapılabilir. Create User group butonuna tıklayarak kullanıcı grubu oluşturabilirsiniz.

Permissions sekmesinden ise yetkilerini ayarlayabilirsiniz.

Users sayfasına gelerek Create User butonuna tıklayarak kullanıcı ekleme sayfasına geçiş yapabilirsiniz.

Alanlar gayet açık tek tek yazmaya gerek duymuyorum.

Media sekmesinde add butonuna basarak kullanıcının ulaşım bilgilerini girebilirsiniz. Bu E-Posta, Telefon numarası, IM yada oluşturulan bir ulaşım scripti tanıtarak yapabilirsiniz. Aynı kullanıcıya birden fazla sms, e-posta bilgisi tanımlayabilirsiniz.

Permissions sekmesinde bir gruba bağlayabilirsiniz.

Kullanıcı düzenlemek içinde ilgili kullanıcının kullanıcı adına tıklamanız yeterlidir sayfa zaten aynı.

3.2.4 MEDIA TYPES

Bu sayfada e-posta, sms gibi ulaşım ayarlarının yapıldığı sayfadır.

E-Mail bağlantısına tıklayarak e-mail ayarlarını yapabilirsiniz.

SMTP (mail) sunucu bilgilerini girmeniz gerekmektedir.

Burada bazı desktelenen IM ayarları da yapabilirsiniz.

SMS için bir sms gatewaye ihtiyaç olsa da bunu script yoluyla da çözebiliyoruz. Bu konuyla ilgili çok yakında bir gönderi yayınlayacağım eğer yayınladıysam hemen altta linkini görüyor olmanız lazım.

http://www.akindemircan.com/2015/12/zabbix-ile-infobip-api-kullanarak-sms.html

3.2.5 SCRIPTS

Zabbix sunucu üzerinde veya agent (host) üzerinde çalıştırılmak üzere komut yazdığınız yer bu sayfadır. Ön yüklü olarak 3 adet komut Zabbix yüklemesi ile gelmektedir. Bu alanlarda macrolar da kullanabilirsiniz.

Sağ üst köşedelki Create script butonuna basarak bir örnek yapalım.

• Name kısmına bir isim veriyoruz.
• Type kısmından bunun IPMI yoksa betikmi olduğunu seçiyoruz ben betik seçiyorum.
• Execute on olarak agent seçtim yani ilgili host üzerinde çalışacak.
• Commands kısmına query user yazıyorum. Bu komut windows CMD ortamında çalışan bir komuttur ve o anda sistem üzerinde oturum açmış kullanıcıları listeler.
• Description kısmını boş bırakıyorum
• User group sadec yöneticilerin çalıştırabilmesine izin veriyorum
• Host group seçili olan hostlarada çalışmasını sağlamak için selected seçeneğini seçiyorum.
• Bu komut sadece Windows OS lu olan işletim sisteminde çalışacağı için ilgili host grubunu seçiyorum böyle başka bir hosta bu komutu gönderemeyeceğiz.
• Required host permissions kısmında karşı taraftaki agent yetkisini seçiyoruz.
• Enable confirmation seçtiğiniz taktirde bir alttaki alan aktif olacak ve komut çalıştırılmadan önce yöneticiye onaylatma yazısı yazdırılacak. (Hasas bir komut ise yanlışıkla çalıştırılmasının önüne geçmek için)

Add butonuna basarak ekliyoruz.

(DİKKAT!: Agent yani hostun üzerinde komut çalıştırabilmeniz için agent conf dosyasında EnableRemoteCommands parametresinin 1 olarak ayarlı olması gereklidir. Eğer ayarlı değil ise ayarlayın ve servisi yeniden başlatın aksi taktirde komutu çalıştırmayı denediğinizde komut .)

Hemen bir örnek yapalım Monitoring >> Maps sayfasına gelerek oluşturduğum haritayı seçiyorum. Haritada eklediğin Windows sunucuya tıklıyorum bir menü açılıyor ve eklediğim script adını orada görüyorum tıkladığım script çalışıyor ve çıktısını bana küçük yeni bir pencerede gösteriyor. 

Widnows XP lerde direk query user komutu çalışmamaktadır. XP için şu komut yazılmalıdır: '%WINDIR%\System32\dllcache\query.exe session'

3.2.6 AUDIT

Denetim günlüğünü tutan sayfa burası. Zabbix GUI'de yapılan her işlemi IP, tarih, kullanıcı bilgisi ile kaydeder. Buradan gösterir.

3.2.7 QUEUE

Kuyruk anlamına gelen bu sayfada ITEMlerin güncelleme performansını gösterir. Zaman ne kadar uzunsa performans o kadar yavaşlıyor demektir.

3.2.8 NOTIFICATIONS

Bildirim anlamına gelen bu sayfada seçilen peryoda göre (örn haftalık) gönderilmiş kullanıcı bazlı toplam bildirim sayısını verir. Sıralama en altta yazılıdır. "all ( Email / Jabber / SMS )" varsayılan olarak bu şekildedir siz başka media typeler eklerseniz ona göre değişebilir.

3.2.9 INSTALLATION

Zabbixi ilk kurduğunuz sayfaya döner. En başta yapılan temel ayarları değiştirmek için kullanılır. Ne yaptığınızı bilmiyorsanız karıştırmanızı önermem.

4. RAPORLAR

Şahsi görüşüm maalesef Zabbix'in raporlama özelliğini yetersiz buluyorum. Gerçi mysql sorgularıyla istediğim raporu alabiliyorum ancak yinede raporlama konusunda Zabbixten daha iyisini beklerdim.Yinede bu kesinlikle Zabbix'in başarılı bir yazılım olduğunu gölgelemiyor. Daha kullanışlı bir raporlama geliştiricileri tarafından belki sonraki sürümlerde katılabilir. Yinede pek raporlarla ilgilenmiyorum ama bu kısımla ilgilenmesi gerekenler olabilir. Bu bölümü alt başlıklara bölmeyeceğim.

Reports üst menüsünden ulaşabileceğiniz bu sayfa 4 bölümden oluşmaktadır. Zabbix sunucu durumu, problemlerin yüzsdesi, top 100 trigger ve grafiksel olarak yapabildiğiniz raporlama.

Son bir bilgi daha bunu herhangi bir başlığın altına yazmıyorum. Aşağıda bulunan resimde ki gibi kırmızı içine aldığımı sağ üst köşede bulunan Profil sayfasına giriş yapın.

Kendi profil sayfanız açılacaktır. Burada tek ilgimi çeken nokta Messaging sekmesinde bulunan ayarlar. Burada bildirimleri sesle birlikte alabileceğiniz ayarlar bulunmaktadır. Bu da ufak ve bu gönderiyle ilgili son bilgi olsun...

Bu gönderi bu kadar. Burada detaylandıramadığım bir çok özelliği ve olası hata, sorun giderme gibi konuları yeni gönderilerde anlatacağım.

Yararlı olması dileğiyle...

*Bu yazıyı paylaşabilirsiniz ancak kaynak olarak blog sitemi gösterirseniz hem etik olacak hem de burada Zabbix ile ilgili yeni paylaşımlar yaptığımdan buraya yönlenen kullanıcı için daha faydalı olacaktır.

-SON-